Khoa học công nghệ có điểm xuất phát từ nền tảng cơ bản của ngành Vật lý hay nói cách khác: Sự tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ ngày nay gắn bó chặt chẽ với môn Vật lí và có tác động trực tiếp qua lại lẫn nhau. Những thiết bị gia dụng hàng ngày như Nồi cơm điện, Bàn là, Quạt, Ti vi, Tủ lạnh,… đều được sản xuất dựa trên phát minh liên quan đến Vật lý. Bài viết này sẽ giúp học sinh hiểu thêm về ứng dụng Vật lý trong đời sống thực tế nhằm hiểu rõ tầm quan trọng của môn học này.
1 - Nhiệt kế thủy ngân:
Mỗi lần bị ốm, đặc biệt là khi bị sốt cao, cha mẹ và bác sĩ thường kẹp nhiệt kế thủy ngân vào trong nách. Sau 1 thời gian nhất định, mang nhiệt kế đó ra và đọc nhiệt độ hiện tại của cơ thể. Vì sao vậy? Khi kẹp nhiệt kế thủy ngân vào trách nách, nhiệt độ của cơ thể sẽ làm thủy ngân dãn ra (thủy ngân dãn nở khi ở trong nhiệt độ cao) và dâng lên đến mức nhiệt độ phù hợp theo thang đo tiêu chuẩn.
2 - Sử dụng tia laser để phẫu thuật:
Trong thời buổi y học phát triển như hiện nay, các bác sĩ thường không nhất thiết phải tiến hành mổ bằng dao kéo mà đã có hình thức mổ nội soi, đặc biệt là ở những bệnh mà nếu dùng đến dao kéo sẽ xảy ra những nguy cơ cao về tính mạng.
Mổ tia laser là một ứng dụng của vật lý, khi tiến hành mổ, các bác sĩ sẽ soi một tia laser vào trong vùng cần can thiệp, tia laser có tác dụng tái tạo sự phân bố mạch bằng laser xuyên qua cơ thể, tạo hình mạch bằng laser chọc qua da, nối vi phẫu động mạch bằng laser, giúp giải quyết tình trạng bệnh cho bệnh nhân.
Trong phẫu thuật Tim: Tia laser có tác dụng tái tạo sự phân bố mạch bằng laser xuyên qua cơ tim, tạo hình mạch bằng laser chọc qua da, nối vi phẫu động mạch bằng laser. Ngoài ra laser còn ứng dụng trong phẫu thuật tai – mũi – họng bằng cách sử dụng Laser CO2 đấy.
Trong phẫu thuật Cổ: Các khối u ở họng, thực quản, hay thanh quản, sử dụng tia laser là một biện pháp hữu hiệu. Với phương pháp này người ta chỉ cần dùng một tia sáng cắt chính xác của một laser CO2, được điều khiển một vi máy điều khiển có kiểm tra bằng kính hiển vi, sẽ để lại những tỗn thương nhỏ hơn rất nhiều, thậm chí chẳng cần tái xử lý nhờ phẩu thuật.
Trong phẫu thuật Mũi: Liệu pháp laser sẽ rất đáng tin cậy trong việc cắt nhỏ các cánh bướm dưới. Nếu kết hợp dùng các kỹ thuật nội soi sẽ cho phép điều trị ngoại trú, chiếu xạ và trực tiếp quan sát. Mô sẽ teo lại, hình thành các vết sẹo và mũi lại thông suốt như trước.
Trong phẫu thuật Tai: Tia laser tỏ ra rất hữu hiệu. Bằng cách sử dụng laser CO2 bác sĩ có thể phẫu thuật mà không cần tiếp xúc, có thể tiến hành một cách hết sức nhẹ nhàng, bảo vệ bệnh nhân. Ngoài ra phương pháp này còn cho phép cắt bỏ các sụn mà vẫn không làm các chỗ xung quanh bị tổn thất vì nhiệt, cũng có thể mở tai trong mà không gây nguy hiểm gì. Điều này rất cần thiết ở một số bệnh nhân, bệnh xơ cứng tai là quá trình thay đổi lại các sụn, tiến hành song song với sự tiến triển dần dần của bệnh ù tai. Việc đục lỗ màng nhĩ mà không cần tiếp xúc cũng hết sức dễ dàng thực hiện nhờ phẫu thuật bằng laser,…
3 - Sản xuất đồ điện:
Ứng dụng của vật lý gần gũi nhất với chúng ta đó là sản xuất đồ điện phục vụ sinh hoạt và sản xuất thường ngày. Mọi tính toán, hoạt động của các thiết bị điện này đều dựa theo các tiêu chuẩn về dòng điện, cơ học, …
4 - Thả diều:
Tuổi thơ của hầu hết chúng ta đều xuất hiện những con diều với tiếng sáo vi vu. Mặc dù, hiện nay trẻ em ở thành phố đều không có được trò chơi này nhưng với người Việt Nam, đây vẫn là một hình ảnh quen thuộc. Lí giải về việc: vì sao chiếc diều có thể bay lên nhờ việc đón gió. Khi trời có gió, không khí thổi vào mặt diều do bị cản trở nên trong một thời gian ngắn tốc độ đã giảm xuống rất nhiều. Vào lúc tốc độ gió bị giảm đột ngột áp lực sẽ tăng lên đột ngột. Bởi vì mặt diều nghiêng xuống dưới nên áp lực gió vuông góc với mặt nghiêng đó. Lực này lớn hơn trọng lực của cái diều rất nhiều nên đã đẩy cái diều bay lên.
5 - Làm tường cách âm:
Trong những trường hợp cần thiết, người ta thường thiết kế các tường cách âm để đảm bảo tiếng ồn sẽ không lọt qua khỏi phòng, làm ảnh hưởng đến những người xung quanh. Những bức tường này thường xuất hiện ở trong phòng Karaoke, phòng nhạc, nhà máy, …
6 - Đẩy tạ với góc 450 sẽ đỡ tốn sức:
Trong cuộc sống thường ngày, đặc biệt là vào buổi chiều tối, ở trong các công viên thường xuất hiện các thanh niên ngồi tập tạ để rèn luyện sức khỏe. Để nâng được những quả tạ đó, người nâng cần nâng một góc 450 so với cơ thể để việc nâng tạ được dễ dàng.
Có nhiều yếu tố liên quan đến việc đẩy tạ, đó là lực cản của không khí và chiều cao của người đẩy tạ. Qua nhiều thử nghiệm, người ta đã chứng minh được rằng lực cản không khí không đủ lớn để ảnh hưởng đến việc nâng tạ. Mà liên quan nhiều đến chiều cao, tốc độ cũng như góc nâng để có thể nâng tạ một cách dễ dàng. Góc nâng tạ tốt nhất là 450.
7 - Dùng đòn gánh để gánh đồ dễ dàng:
Hình ảnh những các bà các mẹ đi chợ với chiếc đòn gánh và những gánh hàng trên vai đã trở nên quen thuộc. Sở dĩ các bà dùng đòn gánh vì đòn gánh là một vật có tính đàn hồi (thường được làm từ thân cây tre), sau khi đặt 2 vật nặng ở 2 đầu sẽ cong xuống. Trong khi di chuyển, người gánh di chuyển về phía trước đòn gánh nhô lên phía trên, khi đón gánh ép xuống dưới thì hai bàn chân người gánh cũng đồng thời tiếp xúc với đất, vật nặng không cản trở bước đi mà người vẫn có thể đỡ được vật nặng. Chính điều này làm cho người ta khi gánh đỡ tốn sức hơn nhiều.